به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه از مشهد، استاد علیاکبر رشاد، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و رئیس شورای عالی حوزههای علمیه تهران، در ششمین دوره مدارس فصلی آموزش حکمت رضوی که در محل مدرسه علمیه علوم عقلی عباسقلیخان برگزار شد، اظهار داشت: فلسفههای مضاف دانشی نوخاسته در ادبیات فلسفی ایراناند که پشتوانه نظری و زیرساخت ضروری برای نظامسازی و تحقق تمدن نوین اسلامی بهشمار میروند.
وی افزود: حوزههای علمیه باید با رویکردی بومی و حکمی، به تولید و توسعه فلسفههای مضاف در حوزههای گوناگون علوم انسانی و اجتماعی اهتمام ورزند. این حوزه علمی با چالشها و آسیبهایی مواجه است که در صورت توجه نکردن به آنها، به مشکلات مزمن منجر خواهد شد.
هفت چالش اساسی فلسفههای مضاف
استاد رشاد تصریح کرد: چالش نخست، معیار است؛ یعنی عدم شکلگیری پارادایم واحد و نبود استاندارد مشخص برای تعیین مرزهای فلسفههای مضاف و تمایز آن از دیگر دانشها، چالش دوم، هویت است؛ به این معنا که هنوز هویت معرفتی دقیق برای این دانش مشخص نشده، از جمله جایگاه آن در طبقهبندی علوم—اینکه حقیقی است یا اعتباری، عقلی است یا نقلی، و اسلامی است یا سکولار—ابهام دارد.
وی ادامه داد: چالش سوم، تعریف است؛ یعنی ارائه تعاریف متعدد، متناقض و غیرقابل جمع از سوی صاحبنظران. چالش چهارم، موضوعشناسی است؛ به این معنا که مؤلفان شناخت کافی از موضوعی که قصد فلسفهپردازی درباره آن را دارند، اعم از علوم مانند جامعهشناسی یا امور مانند حقوق، ندارند. چالش پنجم، مسئلهشناسی است؛ یعنی روشن نبودن قلمرو مسائل فلسفه مضاف و خلط آن با مباحث دیگر، از جمله خلط میان فلسفه یک علم با فلسفه یک امر، مانند خلط فلسفه علم حقوق با فلسفه مقوله حقوق.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: چالش ششم، ساختارشناختی است؛ یعنی فقدان انسجام درونی و ساختار منطقی منسجم در آثار تولیدشده. چالش هفتم، کارکردشناختی است؛ یعنی عدم توجه کافی به غایت و کاربرد عملی فلسفههای مضاف و چگونگی استفاده از آنها برای حل مسائل واقعی جامعه.
آیتالله رشاد خاطرنشان کرد: این آسیبها در برخی آثار منتشرشده بهطور عینی مشاهده میشود و باید راهکارهای لازم برای تصحیح آنها از همان آغاز اندیشیده شود تا به مشکلات مزمن مبدل نگردد.
وی در پایان گفت: امتداد اجتماعی فلسفه یعنی بهکارگیری اندیشههای فلسفی در حوزههای عملی مانند سیاست، اقتصاد و حقوق؛ فلسفههای مضافِ صحیح و سالم میتوانند ما را از مباحث انتزاعی به عرصه عمل رسانده و نقشآفرین در تحقق تمدن اسلامی باشند.
نظر شما